LOS ZAND......De subtitel voor de Blog Noordwijkse Huizen wordt me gebracht door Felicia van Deth. Prachtig......had ik zelf nooit kunnen bedenken. Neem nu als voorbeeld de aflevering van vandaag. Loopt in periode van 2008 tot en met heden. Belicht een prachtige Noordwijkse ondernemer, Lou van Sterkenburg, zijn ondernemingen, lidmaatschappen maar ook de villa's waarin hij woonde, Casino en Palace voorts zijn complete curriculum vitae in een blog-notendop als het ware..dan een groot Nederlands cabaretier, Koos Speenhoff, de ontginning van het strand- en gokleven in de badplaats met Straperlo en Roulette, om met Adam en Eva aan een duinwandeling te beginnen en te eindigen in de zuid bij een drietal poppenspeelsters Trudy de Ruyter, Cia van Boort en Felicia van Deth. Los Zand maar altijd met een verhaal, met liefde voor u gebracht!
Het einde van Straperlo! "Wie zijn moeder ?" klinkt uw wedervraag me al in de oren.......Om het helemaal uit te kunnen leggen maar even terug naar het begin van de schepping naar Adam en Eva, komt ie: GeAdam en GeEva
"Links krijgt men de damesduinen, rechts van 't hek: de heerenkant," ja de columnist Koos Speenhoff drijft de spot met de toegangsbeperking tot de Noordwijkse Duinen. Andermaal gaf reeds het Palace-Hotel met het befaamde Straperlo gok-spel hem aanleiding om zijn pen te scherpen. Heerlijke tijden waren dat: Vroeger, maar of er nu echt zoveel veranderd is? U mag het zeggen!
Een aflevering of wat geleden verbaasde Koos Speenhoff als kritisch columnist/cabaretier, zo'n beetje de Youp van 't Hek van nu, over de toegangscriteria voor de vrij(e) duinen in Noordwijk. Een nog eerdere aflevering bracht hij u al bij het gokspel Straperlo...... Noordwijk zou nooit de reputatie van het " Las Vegas aan de Noordzee" krijgen. Een enkel gokje om zover te komen daargelaten. Zoals de poging tot Roulette in Noordwijk.
Uitstappen bij het Casino: Geen Vermaakscentrum. Ook de plannen voor een groot Casino met vergunning voor hazardspel verdwenen onder de helm ( de duinbegroeing, wel te verstaan).
Hoe graag L. van Sterkenburg , directeur van de Noordwijkse Hotels: Oranje, Rembrandt en Palace de badplaats ook tot vermaakscentrum wilde bevorderen in die romantische jaren 50 van de vorige eeuw, het lukte hem niet! Een mooi plan maar het zou nog heel lang gaan duren voor er in Noordwijk gespeeld mocht worden.....einde dromen, einde Straperlo!
Hotel Palace en Straperlo
Het was wat! En het was verboden! Straperlo. De oorsprong van de naam is afkomstig van de namen Strauss en Perlowitz, de initiatiefnemers van een 'nepperig' elektrisch roulette spel. Corruptie in verband met het spel veroorzaakte de ondergang van de Radicale Partij in Spanje en betekende het einde voor de betrokken Minister.
Bij Palace was het al vlug uit met de pret: Mijnheer Straus ontsloeg drie croupiers en vervolgens gingen de niet ontslagen croupiers in staking. De heer Straus ontsloeg ook hen en sloot de tent. Hij ging het liever in Wassenaar is proberen.
De in Nederland gerezen problemen gaven aanleiding tot veel rechtszaken. Het gaf de bard Koos Speenhoff bekend door het smartelijke lied over 't Broekje van Jantje aanleiding tot het volgende rijm.
Bij Palace was het al vlug uit met de pret: Mijnheer Straus ontsloeg drie croupiers en vervolgens gingen de niet ontslagen croupiers in staking. De heer Straus ontsloeg ook hen en sloot de tent. Hij ging het liever in Wassenaar is proberen.
De in Nederland gerezen problemen gaven aanleiding tot veel rechtszaken. Het gaf de bard Koos Speenhoff bekend door het smartelijke lied over 't Broekje van Jantje aanleiding tot het volgende rijm.
Uitstappen bij het Casino: Palace's Straperlo
Zijn er overeenkomsten te ontdekken tussen een hotel in crisistijd anno 1934 of 2014? Lees de woorden van een horeca-tycoon uit een ver verleden Directeur van het Palace Hotel, de heer L. van Sterkenburg. In dit interview wordt teruggekeken op het voorgaande seizoen waarin het "Succes" van het gokspel Straperlo wordt bejubelt. Meer over de affaire in Noordwijk leest u hier.
MAANDBLAD „DE KRONIEK" /71/1-4-1934
Komende BADSEIZOEN
De heer van Sterkenburg, Dir. Palace-Hotel, Noordwijk
Wij hebben een interview gehad met den heer van Sterkenkurg, den bekenden directeur van het Palace-hotel te Noordwijk, teneinde uit deskundigen mond het een en ander te vernemen over de vooruitzichten in onze badplaatsen. De heer van Sterkenkurg dan gaf ons als zijn mening te kennen : „Zoals ik U reeds bij een vorig onderhoud mededeelde, verwacht ik een zeer slecht seizoen en dit baseer ik op het volgende : Onze prijzen zijn, niettegenstaande de groote prijsverlaging van verleden jaar, waarbij de prijzen voor volledig pension met kamer in het Palace Hotel gesteld -werden op f 5.50 tot f 7.50 (in 1929 van f 12.,— tot f l6.,—), nog veel te hoog in vergelijking met het buitenland en voornamelijk de badplaatsen aan de Belgische kust. De pensionprijzen zijn misschien ongeveer hetzelfde, maar de bijkomstige dingen zoals diverse kleine consumpties, kaden enz. zijn daar veel goedkoper. U zult zeggen : „Waarom verlaagt U dan deze prijzen niet?" Dit is ons helaas onmogelijk, omdat wij juist door deze bijkomstigheden onze groote vaste kosten denken goed te maken. Hetgeen ons echter niet gelukt, omdat deze laatste veel te hoog zijn en vooral juist in vergelijking met ket buitenland. Onze belastingen, w.o. bij voorbeeld de personele belasting, zijn zoo hoog, dat het haast onmogelijk is deze te verdienen. Voor het Palace Hotel alleen betaal ik voor een tijdperk van 3 a 4 maanden f 2000.,— personele belasting en dan de andere belastingen nog. Een tweede reden, waarom onze prijzen in vergelijking met het buitenland zoo hoog zijn, is de waarde van onzen Gulden. Voor een buitenlander is het bijna onmogelijk in Holland te komen, terwijl het voor een Hollander zeer aantrekkelijk is, met zijn duren gulden naar het buitenland te gaan.zou er geen sterveling meer komen. Maar dit alles is nog niets als men bedenkt, dat zelfs den menschen verboden wordt kun geld te verteren op de manier die zij zelf wenschen. En hiermede kom ik op de veelkesproken kwestie „Hazardspelen .
 |
| Kansspel. In 1934 wordt het gokspel Straperlo door de minister van Justitie verboden. Straperlo is een behendigheidsspel: langs een spiraal wordt een balletje geworpen dat in een van de 25 vakjes zal vallen. Het wordt veelal in de Nederlandse badplaatsen gespeeld. |
Dat onze prijzen nogal hoog zijn, is nog niet zoo ‘n groot bezwaar, als wij maar in staat gesteld werden, ook voor deze betrekkelijk dure prijzen meer te bieden dan elders. Dit is echter geenszins het geval.
De verschillende verbodsbepalingen maken het doorbrengen van ,,Vacantie in eigen land" tot een kwelling. Verbeeldt U, dat men U in ket buitenland dwingt s avonds om 12 uur naar bed te gaan en 's ochtends oudbakken brood bij Uw ontbijt te eten, U verkiest 's avonds na 8 uur of 's Zondags een sigaar te koopen, enz. Men zou dat toch belachelijk vinden. Als deze , bepalingen in de buitenlandsche badplaatsen of seizoenplaatsen van kracht waren
Het staat dus volgens mij onomstootelijk vast, dat, willen wij nog iets bereiken in het komende seizoen en in de volgende jaren, de hazardspelen in de voornaamste badplaatsen als Scheveningen, Noordwijk en Zandvoort getolereerd moeten worden. Het bezwaar van den hoogen gulden is dan ook opgelost, daar dit dan tevens een aantrekkelijkheid zou zijn, vanwege het hoogere spel. Dus geen Straperlo, omdat dit niet in het buitenland bekend is. Van de hazardspelen komen het meestin aanmerking roulette en baccarat, benevens trente et quarante. Ik heb eens gedurende eenigen tijd de Directie gehad van een Speelclub in het buitenland en al deze spelen van dichtbij leeren kennen. Men moet er echter voor waken, dat een strenge controle van staatswege wordt uitgeoefend en tevens ket grootste percentage van de winst in de schatkist vloeit. Het beste is een voorbeeld te nemen aan Monte Carlo, waar niemand heel gemakkelijk toegang tot het Casino verkrijgt. Hiermede zouden tevens de wantoestanden van verleden jaar met het,,Straperlo” uit den weg geruimd zijn .
Tot zoover de heer Sterkenkurg.
Wij hopen, dat de Regeering ernstig rekening zal houden met de inzichten van dezen bekwamen en bezonnen deskundige, vooral in dezen somberen tijd.
Tot zover dus het interview met directeur Lous van Sterkenburg. Hij bedenkt al weer snel een ander plan: "Pension Tournante" De gasten kunnen vrij circuleren tussen de aangesloten hotelbedrijven: overnachten in Noordwijk, lunchen in Den Haag of dineren bij Coomans in Rotterdam...briljant plan......!
Naast nieuw leven in café - restaurant "Im Weissen Rössl" ziet hij ook kans Sans Souci, de voormalige Dobbelmann residentie, weer nieuw leven in te blazen, met een gezellig borreluur, uitstekende keuken en het amusements-orkest van "Stefan JR".
Villa Mariatta of het Speelhol
Op het terrein waar "Het Speelhol" heeft gestaan is later De Baak verrezen. Naar mijn mening was de naam van de Villa Mariatta, maar ik vind het nergens terug ( of heb ik weer eens niet goed gekeken?).
De naam is later met de nieuwe eigenaar meeverhuisd naar een hotelletje aan de Rembrandtweg.
In de Villa was het casino onder een tafelkleed verborgen tot eettafel vermomd. Het bestaan van het speelhol was een algemeen bekend fenomeen in het Noordwijkse. Menig middenstander, notabele of anderszins geld bezittende was een grage verliezer aan het verleidelijke spel.
Voor ons kleine kinderen was een ander spel bedacht. In het zomerhuisje of was het de garage werd een voorstelling gebracht van "Het Vrouwtje van Stavoren" een poppenspel in een aantal bedrijven. Ongekend mooi heb ik het gevonden. Altijd is het me bijgebleven, die zonnige dag toen, het huisje in het duinen, de prachtige kostuums ,de poppen, het spel, het licht en de muziek. Een spannender uitvoering van het oude verhaal heb ik nooit meer beleefd. Met dank aan Trudy de Ruyter voor decors en en Cia van Boort voor het poppenspel.
Roulette rond de plattebuis! Huiselijker kan het niet!
